Waarom lezen wij?

Vorige week was ik in de gelukkige omstandigheid het tweedaags symposium van de Stichting Lezen: Waarom zou je (nu) lezen? te bezoeken. Een mooie gelegenheid om mijn bevindingen op mijn blog te zetten. Congres: Waarom zou je nu lezen?

Per dag werden er 5 of 6 lezingen gegeven over de functies van lezen, het belang van het lezen van fictie. Vanuit verschillende disciplines werd daarnaar gekeken, onderzoeken gepresenteerd en over gefilosofeerd. Er bestaat veel consensus over het belang van lezen en voorgelezen worden, maar over de effecten ervan is nog weinig bekend. Het is belangrijk, zeker in de huidige snel veranderende samenleving, om de effecten van het narratieve lezen te benoemen. Op dit symposium werd daarmee een begin gemaakt.

De eerste lezingen moest ik wel even wennen, omdat er veel academische taal werd gebruikt. Wat me opviel was dat er veel jonge mensen de presentaties verzorgden en dat hun verhalen duidelijk en heel positief waren. Jammer alleen dat er toch wel heel weinig publiek was als je bedenkt dat het een landelijk symposium was.

De eerste ochtend stond in het teken van de functies van het lezen van verhalen, is dat nog wel van belang in de snelle, digitale samenleving en hoe staan de Nederlandse schrijvers van fictie daarin. We horen ze eigenlijk zelden daarover. Het vertellen van verhalen is een vormende kracht voor individu en maatschappij.

’s Middags werd het wat praktischer. Eerst werd een lans gebroken voor het literaire voorlezen in de klas. Gebruik prentenboeken om kleuters verhaalstructuren bij te brengen, ik vond er goede ideeën in terug om te gebruiken bij groepsbezoeken. Dus niet volgens thema’s werken, zoals al veel in de klas gebeurt, maar meer kijken naar de hoofdpersonen en lijnen in een verhaal.

De laatste lezing ging over een onderzoek naar het voorlezen in laagopgeleide gezinnen in Amerika  en de rol van de vaders daarin. Alleen dat aspect al, gaf in het onderzoek veel problemen, omdat veel kinderen in zo’n gezin in vijf jaar tijd (zolang duurde het onderzoek) al drie vaders hadden versleten. Maar de rol van de vader bleek erg belangrijk voor de emotionele ontwikkeling van het kind en de sfeer in het gezin. Des te meer betrokken de vader was, des te beter voor het kind.

De tweede dag kregen we weer heel wat voor onze kiezen. We zijn allen verhalenvertellers, wat je denkt is door verhalen bepaald. Maar waar moet de bibliotheek op inzetten?  Een onderzoek onder jongeren heeft uitgewezen dat veel jongeren een positieve attitude ten opzichte van de bibliotheek hebben. Zij weten over het algemeen goed de weg in de bibliotheek, mede door alle groepsbezoeken, maar willen toch graag een handreiking, door middel van leesdossiers en een aparte plek in de bibliotheek met meer adolescentenliteratuur. Voor MBO-leerlingen is de contributie een drempel om naar de bibliotheek te gaan. De digitale bibliotheek is nu nog niet aan de orde, e-readers zijn voor oude mensen.

Tot slot vertelde een filosoof dat je van lezen een beter mens wordt. Dit lijkt mij een goede afsluiting van mijn verhaal.